Matematyczny Czerwiec
14 czerwca – Dzień Krwi
Scenariusz
lekcji:
Badanie krwi
klasy VII-VIII
Uważnie przeczytaj tekst i na podstawie podanych informacji rozwiąż zadania i odpowiedz na pytania.
Jednym z podstawowych badań, które pozwalają na ocenę zdrowia jest pełna morfologia krwi. Wśród badanych parametrów jest poziom hemoglobiny. Hemoglobina (Hb) to białko znajdujące się w czerwonych krwinkach (erytrocytach). Jej główną funkcją jest transport tlenu z płuc do tkanek oraz dwutlenku węgla z tkanek do płuc, skąd jest wydychany. Żelazo jest kluczowym składnikiem hemoglobiny, bez którego to białko nie mogłoby spełniać swojej najważniejszej funkcji. Najlepiej przyswajalne jest żelazo hemowe występujące w produktach pochodzenia zwierzęcego a jego przyswajalność wynosi 20–35%.
Czerwone krwinki (erytrocyty) stanowią około 40–45% objętości krwi — ten wskaźnik nazywa się hematokrytem. Dieta jest niezwykle ważna utrzymywaniu odpowiedniego poziomu hemoglobiny.
ZADANIE 1.
Norma zawartości hemoglobiny we krwi dla dziecka wynosi 11-16 g/dl (g/dl oznacza gram na decylitr, decylitr oznacza to 0,01 litra). Oznaczona wartość hemoglobiny wynosi 15 g/dl. Ile g hemoglobiny znajduje się w 1 litrze krwi?
ZADANIE 2.
Ilość krwi w ciele człowieka można oszacować wg zasady, że na 1 kg masy ciała przypada około 80 ml krwi. Ile litrów krwi ma dziecko ważące 25 kg?
ZADANIE 3.
Ile gramów ważą erytrocyty we krwi tego dziecka jeśli, oznaczony hematokryt wynosi 42%? Gęstość krwi to 1,05 kg/l, masę można wyznaczyć mnożąc objętość przez gęstość.
ZADANIE 4.
Żelaza dostarcza między innymi czerwone mięso, np. 100 g wołowiny dostarcza około 2,5 mg żelaza. Ile wołowiny trzeba zjeść, aby dostarczyć organizmowi 8 mg żelaza? Ile z tego zostanie przyswojone przez organizm przy poziomie przyswajalności 30%?
ZADANIE 5.
Żelazo hemowe może mieć postać skomplikowanego związku organicznego o wzorze sumarycznym C₃₄H₃₂FeN₄O₄. Masa 1 mola tego związku wynosi 616 g, żelazo w nim zawarte waży 56 g. Jaka jest procentowa zawartość żelaza w tym związku? Wartość podaj z dokładnością do części dziesiątych.
